W obliczu wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi i potrzebą ochrony środowiska, Unia Europejska uruchomiła program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS), który stanowi kontynuację wcześniejszych programów Infrastruktura i Środowisko. Program FEnIKS, przyjęty przez Komisję Europejską 6 października 2022 r., jest największym pod względem finansowym programem krajowym w całej Unii Europejskiej, skupiającym się na sześciu kluczowych obszarach tematycznych.
Główne cele programu FEnIKS:
- Adaptacja do zmian klimatu: Wdrażanie projektów mających na celu zwiększenie odporności na skutki zmian klimatycznych, takie jak susze i powodzie.
- Rozwój odnawialnych źródeł energii: Poprawa efektywności energetycznej i redukcja gazów cieplarnianych poprzez wsparcie inwestycji w OZE.
- Ochrona środowiska: Działania na rzecz ochrony dziedzictwa przyrodniczego i bioróżnorodności, w tym poprawa systemów monitorowania i zarządzania kryzysowego.
- Rozwój ochrony zdrowia: Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną, aby sprostać nowym wyzwaniom zdrowotnym.
- Rozwój transportu: Poprawa bezpieczeństwa i efektywności transportu, w tym rozwój zrównoważonych form mobilności.
- Kultura i ochrona dziedzictwa kulturowego: Wsparcie dla projektów mających na celu ochronę i promocję dziedzictwa kulturowego.
Budżet programu FEnIKS:
Łączna kwota budżetu przeznaczona na inwestycje i przedsięwzięcia wynosi prawie 29,3 mld euro, z czego około 24,2 mld euro pochodzi z Funduszy Unii Europejskiej. W ramach tego budżetu, około 11,3 mld euro pochodzi z Funduszu Spójności, a 12,9 mld euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Wnioski i realizacja projektów:
Program FEnIKS oferuje możliwość aplikowania o dofinansowanie na realizację projektów, które przyczynią się do osiągnięcia wyżej wymienionych celów. Beneficjenci mogą składać wnioski w ramach ogłaszanych konkursów, a pierwsze umowy o dofinansowanie zostały już podpisane.
Znaczenie programu FEnIKS:
Program FEnIKS ma kluczowe znaczenie dla przyszłości Polski, przyczyniając się do rozwoju nowoczesnej i konkurencyjnej gospodarki, która będzie odporna na zmiany klimatyczne i zorientowana na zrównoważony rozwój. Inwestycje infrastrukturalne, szczególnie w sektorze energetyki, mają na celu poprawę jakości i bezpieczeństwa funkcjonowania sieci elektroenergetycznych oraz rozwój inteligentnych sieci gazowych. Z kolei inwestycje środowiskowe mają na celu zwiększenie odporności na zmiany klimatu oraz ochronę dziedzictwa przyrodniczego.
Podsumowanie:
Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko to strategiczny program, który umożliwia Polsce realizację ważnych inwestycji mających na celu ochronę środowiska i przeciwdziałanie zmianom klimatycznym. Jest to szansa na rozwój infrastruktury technicznej i społecznej, która będzie wspierać zrównoważony rozwój kraju i poprawę warunków życia obywateli